تاریخچه آموزش مجازی

با وارد شدن تکنولوژی به عرصه اطلاعات، بستر فناوری اطلاعات تمام بخش های زندگی بشر را تحت تاثیر خود قرار داد و تغییرات کمی و کیفی شگفت انگیزی در تمام ابعاد زندگی بشر ایجاد کرد. بر اساس واقعیت های موجود در این تغییرات، مراکز آموزشی و دانشگاه ها نیز رفته رفته از حالت سنتی خارج شده و هر کدام بسته به برخورداری از زیرساخت ها و ابزارهایی که در اختیار داشتند از شیوه های مختلف آموزش مجازی بهره برداری کردند که این امر باعث تحقق بیشتر شعار عدالت آموزشی بود و دست مشتاقان یادگیری بیشتر از پیش باز شد تا هر کسی به اندازه عطش یادگیری بتواند از حجم بالای اطلاعات و دانش بهره مند شود و دیگر بخاطر محدودیت های روش های سنتی کسی از آموزش محروم نگردد.

اولین آموزش مجازی در جهان در قرن  نوزده با عنوان تحصیلات مکاتبه ای – correspondence  study – در ایالات متحده ظهور پیدا کرد که رفته رفته با بهره گیری از سیستم پستی رواج بیشتری پیدا کرد و مدرسین و محصلین توانستند از طریق ارتباط پستی و نوشتاری با هم ارتباط بگیرند. کشورهای اروپایی نیز در سالهای ۱۸۳۷-۱۸۴۰ سیستم  خلاصه نویسی و تند نویسی برپایه اصلول آوایی را ارائه دادند که در سال ۱۸۴۴ توسط ساموئل مورس تلگراف الکتریکی اختراع شد و اولین خط بین شهرهای بالتیمور – واشنگتن بوجود آمد و نخستین پیامی که مورس مخابره کرد : « خدا چه ساخته است » بود که این اختراع در سال ۱۸۵۴  ثبت شد.

قطعا با پیدایش تلویزیون و رسانه های تصویری و سپس کامپیوتر و ماهواره ها، آموزش چهره جدیدی به خود گرفت و اولین بار در سال ۱۹۸۰ با اولین پخش زنده تلویزیون ماهواره ای، صنعت آموزش تحول شگرفی پیدا کرد و با ظهور بسترهای اینترنت نخستین دوره آنلاین در سال ۱۹۸۴ به واسطه انستیتو فناوری نیوجرسی ارائه شد که بعد از آن درسال ۱۹۸۹ دوره های آنلاین توسط دانشگاه فونیکس ارائه شد که منجر به افتتاح دانشگاه مجازی کالیفرنیا گردید.

در ایران تجربه های زیادی در زمینه ارتباط از راه دور در دسترس نیست بجز موارد مختصری  از دانشگاه آزاد و پیام نور در قبل از انقلاب که تجربیات کوتاهی داشتند. در اواخر دهه هفتاد در دانشگاه تهران نرم افزار LMS – نرم افزار آموزش – در دستور کار قرار گرفت و جسته گریخته پروژه هایی در این زمینه شروع شد که نهایتا در سال ۱۳۸۰ با ارائه ۹ درس، سایت آموزش مجازی دانشگاه تهران راه اندازی شد. در ادامه تعدادی موسسات غیرانتفاعی و دانشگاه برای شروع به آموزش مجازی اعلام آمادگی نمودند که در آغاز سایت های html بسیار ساده ساخته شد و کم کم وبلاگهای شخصی فضاهای رایگان برای انتقال آموزش ها در اختیار عموم گذاشت و به موازات توسط نرم افزارهای آفیس مانند ورد و پاورپوینت آموزشها در اختیار دانش پژوهان قرار گرفت. سالهای متمادی در ایران اصلی ترین منبع اطلاعات و آموزش “کتاب” بود تا اینکه تحولات فناوری اطلاعات در چند سال اخیر باعث شد که بسیاری از ابعاد زندگی مردم تغییرات بنیادی داشته باشد و مفاهیم مجازی به سرعت جای خود را در زندگی ایرانیان باز کند و از جنبه آموزشی هم، سبک الکترونیکی به واسطه مزیت های بسیاری که دارد مورد استقبال قرار گیرد و روز به روز به گستردگی آن افزوده شود.